زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو و علائم خرابی آن

زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو و علائم خرابی آن

دیسک و صفحه کلاچ در خودروهای مجهز به گیربکس دستی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فنی ماشین به حساب می‌آید. سامانه کلاچ روی نوع حرکت خودرو و شتاب‌گیری آن تاثیر مستقیم می‌گذارد و در صورتی که مستهلک شده باشد، دنده‌پذیری خودرو به شدت کاهش پیدا می‌کند. بد جا رفتن دنده، قدرت پایین خودرو و در کل عملکرد نامناسب خودرو، از مضرات خرابی دیسک و صفحه کلاچ به شمار می‌روند.

برای اینکه با چنین مشکلاتی روبرو نشوید، لازم است زمان تعویض صفحه کلاچ و به طور کلی تعویض مجموعه دیسک و صفحه را تشخیص و آن را در سر موعد انجام دهید تا خودرو با مشکلات مختلف روبه‌رو نشود.

صفحه کلاچ چگونه در خودروهای دنده‌ای کار می‌کند؟

پیش از آن که درباره زمان تعویض صفحه کلاچ صحبت کنیم، بهتر است ابتدا نحوه کار این قطعه را به آگاهی شما برسانیم. صفحه کلاچ در واقع یک صفحه فلزی با لنت‌های مشکی است. وسط صفحه کلاچ یک سوراخ شیاردار وجود دارد که شفت گیربکس درون آن قرار می‌گیرد. لنت با استفاده از پرچ روی سطح دیسک جانمایی می‌شود. به‌مرور زمان در اثر اصطکاک بیش از حد، لنت صفحه کلاچ ساییده می‌شود. در این حالت زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو فرا می‌رسد. در غیر این صورت عملا فرآیند تعویض دنده در خودرو با مشکل روبه‌رو می‌شود.

صفحه کلاچ به همراه یک دیسک فلزی فنردار به نام دیسک کلاچ روی فلایویل پیچ می‌شود. سپس گیربکس از قسمت شفت ورودی خود وارد سوراخ صفحه کلاچ شده و با آن درگیر می‌شود.

بدین ترتیب هر زمان که موتور خودرو روشن باشد، نیروی میل‌لنگ از طریق فلایویل به صفحه کلاچ منتقل خواهد شد. صفحه کلاچ نیز که با شفت گیربکس درگیر است، می‌تواند دنده‌های گیربکس را به گردش درآورد.

زمانی که لازم شد نیروی موتور به سمت گیربکس قطع شود، راننده باید پدال کلاچ را فشار بدهد. این پدال در انتها به‌واسطه سیم کلاچ به بلبرینگ کلاچ که روی شفت گیربکس قرار دارد، فشار وارد ‌می‌کند. بلبرینگ کلاچ هم با فشار روی فنرهای پره‌ای دیسک کلاچ، باعث جدا شدن این قطعه از صفحه کلاچ خواهد شد. زمانی که دیسک روی صفحه فشار نیاورد، نیروی موتور نیز دیگر وارد گیربکس نخواهد شد.

بدین ترتیب راننده قادر است عملیات تعویض دنده را انجام دهد. سپس با رها کردن پدال کلاچ مجدد همه چیز سر جای اول برمی‌گردد و نیروی موتور وارد گیربکس می‌شود.

تفاوت بین صفحه کلاچ فرسوده و جدید

معمولا صفحه کلاچ‌ها در طول زمان و بر اثر کارکرد زیاد، ضخامت لنت‌های خود را از دست خواهند داد. این لنت‌ها مهم‌ترین عامل برای ایجاد اصطکاک بین صفحه کلاچ و فلایویل محسوب می‌شوند و اگر ضخامت کافی نداشته باشند، باعث سُر خوردن صفحه کلاچ روی فلایویل خواهند شد.

بنابراین دیگر نیروی موتور به طور کامل وارد گیربکس نمی‌شود و شما احساس می‌کنید که ماشینتان توان کافی برای حرکت ندارد. در موارد حاد که به اصطلاح گفته می‌شود صفحه کلاچ وِل کرده است، لنت صفحه به طور کامل تمام شده و دیگر جوابگوی انتقال نیرو به گیربکس نیست.

همچنین صفحه کلاچ‌های فرسوده ممکن است دچار خرابی فنرها شده باشند که این مشکل می‌تواند به لرزش در سیستم کلاچ منجر شود. ضمن آنکه علاوه بر صفحه کلاچ، دیسک کلاچ هم دچار فرسودگی خواهد شد. بیشترین قسمت دیسک کلاچ که معمولا با مشکل مواجه می‌شود، بخش سر پره‌های فلزی آن است که با بلبرینگ کلاچ حین فشردن پدال درگیر می‌شوند.

تشخیص زمان تعویض دیسک و صفحه خودرو

تعویض کیت کلاچ زمان‌بندی مشخصی ندارد، بنابراین باید حواسمان را جمع کنیم تا اگر علائم خرابی آن را در خودرو احساس کردیم زودتر نسبت به تعویض کلاچ اقدام کنیم. به‌طور کلی تجربه نشان می‌دهد که کیلومتر تعوض دیسک و صفحه برای خودروهای سواری با گیربکس دستی ایرانی حدود 45 تا 60 هزار کیلومتر است. از طرفی دیگر معمولا زمان تعویض صفحه کلاچ اتوماتیک طولانی‌تر است. اگر اصول رانندگی با خودروی اتومات را به‌درستی رعایت کنید، تا 120 هزار کیلومتر هم می‌توانید روی سلامت دیسک و صفحه کلاچ حساب کنید.

سفتی پدال کلاچ

سفتی پدال کلاچ می‌تواند نشانه‌ای برای فرا رسیدن زمان تعویض دیسک و صفحه باشد. البته شاید خراب شدن سیم کلاچ هم در این قضیه بی‌تاثیر نباشد اما به هر حال اگر با پدیده سفت شدن پدال کلاچ روبه‌رو هستید، احتمال بدهید که همین روزها کیت کلاچ ماشین شما با خرابی کامل روبرو شود؛ تا جایی که شاید ماشین را روشن کنید و دنده را جا بزنید اما خودرو از جایش تکان نخورد. در این مواقع صفحه کلاچ به طور کامل لنت صاف کرده و لازم است با کیت نو تعویض شود.

پرش پا و صدای دنده

اگر احساس می‌کنید بعد از کلاچ گرفتن نیروی زیادی به پای شما وارد و باعث می‌شود تا پا از روی کلاچ به اصطلاح پرش کند و همچنین سروصدای زیادی هنگام تعویض دنده به گوش می‌رسد، باید نسبت به تعویض دیسک و صفحه اقدام کنید.

عدم ارتباط مناسب بین دور موتور و سرعت

همه می‌دانیم که ماشینمان در دنده‌های مختلف و در یک دور موتور مشخص، باید با چه سرعتی حرکت کند. به عنوان مثال ماشین پژو پارس در دنده چهار معمولا می‌تواند روی دور موتور ۳۰۰۰ تا ۹۰ کیلومتر بر ساعت به راحتی حرکت کند. اما اگر در چنین وضعیتی سرعت خودرو از ۶۰ یا ۷۰ کیلومتر بالاتر نمی‌رود، باید آن را نشانه‌ای از خراب شدن دیسک و صفحه دانست.

سخت شدن تعویض دنده

در حالتی که دیسک و صفحه سالم باشد، دنده‌ها به طرز کاملا نرم و آسان تعویض می‌شود. اگر احساس می‌کنید که دنده‌ها سخت تعویض می‌شود و اهرم به سختی در جای خود قرار می‌گیرد، باید مشکل را در دیسک و صفحه جستجو کنید. البته گاهی اوقات عدم رگلاژ مناسب دیسک و صفحه نیز می‌تواند دلیل این مشکل باشد که در این مواقع باید با تنظیم مهره‌های روی سیم کلاچ این مشکل را برطرف کرد.

لرزش خودرو در شروع حرکت

اگر دیسک و صفحه کلاچ ماشین شما مشکل داشته باشد، معمولا در شروع حرکت به لرزش می‌افتد. خرابی فنرهای دیسک و فنرهای صفحه کلاچ به علاوه کم شدن لنت صفحه می‌تواند عامل این مشکل باشد.

خاموش‌نشدن خودرو

اگر خودرو را در دنده ۲ قرار دادید و بعد از آنکه کلاچ را یکباره بالا آوردید، ماشین خاموش نشد و به راه افتاد، بدانید که دیسک و صفحه کلاچ احتمالا در روزهای پایان عمر خود قرار دارد.

نیاز تعویض به دنده سنگین در سربالایی

اگر احساس می‌کنید در سربالایی‌های عادی که معمولا با دنده‌های سبک از آن عبور می‌کردید، نیاز دارید دنده سنگین‌تری را انتخاب کنید تا کشش و قدرت کافی در خودرو برای عبور از مسیر ایجاد شود، می‌توان حدس زد که لنت‌های صفحه کلاچ در حال اتمام هستند و نمی‌توانند قدرت موتور را به مقدار کافی به گیربکس انتقال دهند. این شرایط می‌تواند یکی از نشانه‌های خرابی دیسک و صفحه باشد.